Wykłady

Towarzystwo Dom Uphagena zaprasza serdecznie w środę 11 czerwca 2025 r. o godzinie 17.00 na wykład z 21. cyklu „Kultura dawnego Gdańska”. Tym razem naszym gościem będzie Prof. dr hab. Jarosław Włodarczyk (Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie), który wygłosi prelekcję na temat Zagadki korespondencji Jana Heweliusza: dlaczego Elżbieta Heweliusz zaczęła uczestniczyć w obserwacjach nieba?
Wykład odbędzie się w siedzibie Towarzystwa: Dom Uphagena, Oddział Muzeum Gdańska, ul. Długa 12. Wśród słuchaczy jak zwykle rozlosujemy kilka ciekawych książek. Wstęp wolny.
Opis wykładu:
Elżbieta Heweliusz stała się pierwowzorem kobiety-astronoma, przede wszystkim dzięki często reprodukowanym ilustracjom w dziele swojego męża, Machinae coelestis pars prior, gdzie widzimy ją przy największych instrumentach astronomicznych. Jest to niewątpliwie najstarszy znany portret konkretnej kobiety zaangażowanej w obserwacje ciał niebieskich. Jak jednak do tego doszło? Czy był to efekt zainteresowań Elżbiety? Czy może inspiracja przyszła z zewnątrz i Jan Heweliusz, wciągając Elżbietę w krąg obserwacji astronomicznych, wzorował się na innym, wcześniejszym partnerstwie tego rodzaju. Prowadzone obecnie prace nad wydaniem obszernej korespondencji Heweliusza podsuwają interesującą odpowiedź na te pytania.
O Prelegencie:
Prof. dr hab. Jarosław Włodarczyk jest astronomem, który w swoim życiu naukowym poświęcił się historii astronomii. Pracuje w Instytucie Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Wśród obecnie prowadzonych przez niego badań znajduje się również międzynarodowy projekt krytycznej edycji korespondencji Heweliusza. Jest członkiem-korespondentem Polskiej Akademii Nauk, Academie Internationale d'Histoire des Sciences i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Redaktor naczelny serii „Studia Copernicana” i „Bibliotheca Heveliana”, autor książek poświęconych historii astronomii, w tym Księżyca w nauce i kulturze Zachodu, i edycji traktatów astronomicznych z XVI i XVII wieku, takich jak Narratio prima Jerzego Joachima Retyka i Somnium Johannesa Keplera.
26 lutego 2025: dr Janusz Dargacz (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk; Muzeum Gdańska) - Zanim przyszło wojsko. Kąpielisko na Westerplatte w latach 1838-1924
Zdjęcia i realizacja: Mirosław Koźbiał
29 stycznia 2025: dr Piotr Paluchowski (Gdański Uniwersytet Medyczny) - Promocja książki Od astrologii i astromedycyny do popularyzacji nauki. Wiedza o niebie w drukach kalendarzowych Prus Królewskich (XVI-XVIII w.)
Zdjęcia i realizacja: Mirosław Koźbiał
30 października 2024: dr Danuta Drywa (Muzeum Stutthof w Sztutowie), Pozostała o nich Pamięć. Los gdańszczan w obozie Stutthof
Zdjęcia i realizacja: Mirosław Koźbiał
25 września 2024: prof. dr hab. Beata Możejko (Uniwersytet Gdański), Obrazki ze średniowiecznego Gdańska
Zdjęcia i realizacja: Mirosław Koźbiał
11 grudnia 2024: dr hab. Andrzej Woziński, prof. UG (Uniwersytet Gdański), Dwór Artusa w Gdańsku z Ratuszem w tle. O źródłach XVI-wiecznego wystroju, jego przesłaniu i funkcji
Zdjęcia i realizacja: Mirosław Koźbiał

W średniowiecznej kancelarii Głównego Miasta Gdańska – tajniki gdańskich ksiąg miejskich z XIV–XV w.
Wyobrażając sobie kancelarię w średniowieczu, na myśl przychodzi nam przygarbiony skryba w długich szatach, stojący przy pulpicie i skrupulatnie zapisujący karty grubych ksiąg. Często nie zdajemy sobie jednak sprawy, że kancelarie dużych ośrodków...

- 26 lutego 2025: dr Janusz Dargacz (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk; Muzeum Gdańska) - Zanim przyszło wojsko. Kąpielisko na Westerplatte w latach 1838-1924
- 29 stycznia 2025: dr Piotr Paluchowski (Gdański Uniwersytet Medyczny) - Promocja książki Od astrologii i astromedycyny do popularyzacji nauki. Wiedza o niebie w drukach...

28 maja 2025: mgr Marcin Tulibacki (Uniwersytet Gdański) - Symbole, odniesienia, związki i przekształcenia w grafice reklamowej Gdańska przełomu XIX i XX wieku
11 czerwca 2025: prof. dr hab. Jarosław Włodarczyk (Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk) – Zagadki korespondencji Jana Heweliusza. Dlaczego Elżbieta Heweliusz zaczęła...
Więcej o: Następne wykłady z cyklu "Kultura dawnego Gdańska"

Nadchodzące wykłady popularnonaukowe:
Kultura dawnego Gdańska
24 kwietnia 2013 r. (środa, godz. 17:00) prof. dr hab. Roman Czaja (Instytut Historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu), Między kryzysem a koniunkturą. Gospodarcze podstawy konfliktu między wielkimi miastami pruskimi a zakonem krzyżackim w XV w.
29 maja 2013 r. (środa...